Fundusze Europejskie dla Śląska 2021-2027 to program regionalny dedykowany podmiotom prowadzącym działalność na terenie województwa śląskiego. W ramach nowej perspektywy finansowej Śląsk otrzymał rekordowe 5,14 mld euro, w tym aż 2,2 mld euro z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Środki te zostaną przeznaczone m.in. na realizację prac badawczo-rozwojowych przez przedsiębiorstwa (zarówno MŚP, jak i duże) z możliwością sfinansowania komercjalizacji wyników, tworzenie lub rozwój zaplecza badawczo-rozwojowego w przedsiębiorstwach, finansowanie zakupów usług proinnowacyjnych przez przedsiębiorstwa (w formie bonów/voucherów) świadczonych przez Instytucje Otoczenia Biznesu oraz Ośrodki Innowacji czy udział MŚP w misjach, targach i innych wydarzeniach biznesowych. Dominować będzie wsparcie bezzwrotne, w części działań przewidziano zwrotne instrumenty finansowe. Przedsiębiorcy chcący realizować w województwie śląskim projekty inwestycyjne, finansowane w ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej, mogą liczyć na dofinansowanie 30% kosztów projektu. Dla firm należących do sektora MŚP przewidziana jest dodatkowa premia, podnosząca intensywność wsparcia do max. 50%.
Województwo jest położone w południowej Polsce, graniczy z Czechami i Słowacją. Liczy 4 375 947 mieszkańców. Jest województwem o najwyższym stopniu urbanizacji i gęstości zaludnienia. Województwo śląskie jest jedynym województwem w Polsce, w którym jest więcej miast na prawach powiatu (19) niż powiatów (17). Na jego terenie funkcjonuje jedyny w Polsce związek metropolitalny – Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Największe miasta to: Katowice, Częstochowa i Sosnowiec. Województwo śląskie cechuje się wysoką atrakcyjnością inwestycyjną, niemniej jednak eksport z województwa śląskiego zdominowany jest przez niewielką liczbę grup towarów. W województwie śląskim obserwowany jest niższy, niż średnia dla kraju, poziom przedsiębiorczości wśród mieszkańców regionu. Do kluczowych wyzwań w obszarze gospodarki zalicza się: zwiększenie konkurencyjności struktury gospodarczej regionu, odwrócenie trendu negatywnej dynamiki wkładu regionu w krajowy PKB, utrzymanie wysokiej dynamiki eksportu oraz podniesienie poziomu przedsiębiorczości mieszkańców regionu. Poziom PKB per capita w województwie śląskim w 2021 r. wynosił 71 388 zł, co stanowiło wynik lepszy niż średnia krajowa. Województwo śląskie ma istotny udział w tworzeniu polskiego PKB – 12,0%. Pozycja województwa śląskiego pod względem wartości PKB na 1 mieszkańca, mimo iż w ostatnich kilkunastu latach była jedną z wyższych w kraju, charakteryzuje się stopniowym spadkiem. Nakłady na B+R w 2020 r. wyniosły 2373,7 mln zł, co plasuje województwo śląskie tuż poza czołówką w kraju (4 miejsce).
Fundusze unijne na Śląsku – jaki budżet?
Pula środków przydzielonych Polsce przez Komisję Europejską (ok. 76 mld euro) podzielona została na 2 segmenty – około 60% z tych środków zarządzana będzie na poziomie krajowym, a 40% na poziomie regionalnym. Każde województwo przygotowało własny program, w ramach którego będzie podejmować działania odpowiadające na potrzeby rozwojowe regionu, w tym stymulować przedsiębiorczość. W województwie śląskim takim programem jest program Fundusze Europejskie dla Śląska 2021-2027. Łącznie na Śląsk trafi 5,14 mld euro z Funduszy Europejskich, w tym 2,09 mld euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, 0,83 mld z Europejskiego Funduszu Społecznego+ oraz 2,2 mld euro z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Ostatni wymieniony fundusz jest nowym instrumentem polityki spójności UE, który ma pomóc ograniczyć negatywne skutki (społeczne i gospodarcze) transformacji energetycznej i sprawić by zmiana gospodarki z wysokoemisyjnej na zeroemisyjną dokonała się w sposób łagodny i sprawiedliwy np. poprzez zapewnienie ciągłości zatrudnienia i tworzenie nowych miejsc pracy w alternatywnych dla przemysłu ciężkiego gałęziach gospodarki. Śląsk jest największym beneficjentem Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.
Dotacje śląskie – co można dofinansować?
W ramach programu regionalnego organizowane będą konkursy, gdzie możliwym będzie pozyskanie dofinansowania na prowadzenie prac badawczo-rozwojowych wraz z komercjalizacją poprzez wdrożenie, tworzenie lub rozwój zaplecza badawczo-rozwojowego w przedsiębiorstwach. Dostępne będą także działania ukierunkowane na wzmacnianie stałego wzrostu i konkurencyjności MŚP m.in. poprzez dofinansowanie zakupu usług proinnowacyjnych i prorozwojowych w formie bonów/voucherów. Wsparcie świadczone będzie głównie w charakterze bezzwrotnych dotacji. Z kolei z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji finansowane będą m.in. inwestycje we wdrażanie technologii i infrastruktury zapewniających czystą energię, inwestycje wpisujące się w model gospodarki obiegu zamkniętego, inwestycje w MŚP, w tym start-upy, prowadzące do dywersyfikacji gospodarczej i rekonwersji czy podnoszenie umiejętności i przekwalifikowywanie pracowników. Zachęcamy do skorzystania z naszej wyszukiwarki dotacji, gdzie dostępne są szczegółowe informacje o aktualnych, jak i planowanych naborach.
Intensywność dofinansowania – mapa pomocy regionalnej
Rodzaj projektu (B+R, inwestycyjny, eksportowy) determinuje intensywność dofinansowania. W przypadku projektów badawczo-rozwojowych o intensywności wsparcia decyduje wielkość przedsiębiorstwa oraz kategoria realizowanych prac. W projektach inwestycyjnych (związanych np. z założeniem nowego zakładu czy dywersyfikacją działalności) poziom wsparcia jest ściśle uzależniony od miejsca realizacji inwestycji i jest wyznaczany w oparciu o regionalną mapę pomocy inwestycyjnej na lata 2022-2027. Zgodnie z mapą inwestycje realizowane na terenie województwa śląskiego są dofinansowane w 30%. Dla firm należących do kategorii MŚP przewidziana jest dodatkowa premia.
Kto organizuje konkursy – Instytucje Pośredniczące w województwie śląskim
Główną Instytucją Pośredniczącą w województwie śląskim jest Śląskie Centrum Przedsiębiorczości (ŚCP). Do jej głównych zadań należy organizacja, przygotowanie, ogłaszanie i prowadzenie konkursów, przyjmowanie wniosków o dofinansowanie, wybór projektów, przyjmowanie wniosków o płatność od beneficjentów oraz przeprowadzanie kontroli projektów. Za realizację części zadań związanych z podziałem funduszy unijnych dostępnych na Śląsku odpowiada Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach.
