Spis treści
- Zielone inwestycje czyli wsparcie dla OZE
- Działalność w duchu zrównoważonego rozwoju
- Kierunek GOZ
- Europejski Zielony Ład (Green Deal)
- Dotacje na zielone innowacje dla przedsiębiorców
Działania związane ze zrównoważoną działalnością przedsiębiorstwa zyskują na znaczeniu. Coraz częściej można usłyszeć o programach i konkursach umożliwiających ożywienie i zazielenienie gospodarki. Eko-trasport, efektywność energetyczna, rozwój fotowoltaiki, odnawialne źródła energii, gospodarka odpadami, gospodarka wodna, zielona infrastruktura, obieg zamknięty to tematy, które można łączyć z ideą zielonych projektów. W obszarze zielonej transformacji dostępnych jest i będzie wiele zachęt, dotacji, programów umożliwiających jej przyspieszenie w czasach kryzysu.
Z jakimi wyzwaniami muszą mierzyć się przedsiębiorcy?
Zielone inwestycje czyli wsparcie dla OZE
Zielone inwestycje wspierają rozwój odnawialnych źródeł energii i innych przedsięwzięć ekologicznych związanych z efektywnością energetyczną. Ramy transformacji energetycznej w Polsce wyznacza „Polityka energetyczna Polski do 2040 r.”. Trzy filary, z których składa się powyższa polityka to:
- sprawiedliwa transformacja,
- zeroemisyjny system energetyczny,
- dobra jakość powietrza.
Źródła zeroemisyjne do 2040 roku mają stanowić ponad połowę zainstalowanych mocy. Jednym z elementów wsparcia zielonych inwestycji jest także GIS czyli System Zielonych Inwestycji, który finansowany jest z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki. Jest to krajowe narzędzie obejmujące działania związane z oszczędnością energetyczną, wspieraniem produkcji czystej energii z OZE czy redukcją emisji z transportu miejskiego.
Kwestie środowiskowe kluczem do pozyskania inwestorów
Jak wynika z badań rynkowych, ESG (Environment, Social and Corporate Governance) czyli kwestie środowiskowe, społeczne, zarządcze w działalności spółek stają się coraz bardziej kluczowe wśród klientów detalicznych. Większość profesjonalnych inwestorów w Polsce wskazuje, że spółki mające wdrożoną strategię ESG są postrzegane jako te o mniejszym ryzyku. Duża część z nich uwzględnia również w swoich rekomendacjach wybrane zagadnienia z obszaru ESG. Takie wnioski płyną z lektury raportu z 2022 roku opracowanego przez serwisy internetowe Green is good i Miasto2077 upublicznionego podczas konferencji GPW InnovationDay.
Działalność w duchu zrównoważonego rozwoju
Kilka słów o zrównoważonym rozwoju. Jak można go zdefiniować i czego tak naprawdę dotyczy? Przedsiębiorcy, którzy aplikowali już o środki unijne zapewne spotkali się z wymogiem udokumentowania, że planowany projekt będzie uwzględniał zasadę zrównoważonego rozwoju. Zrównoważony rozwój obejmuje więc ochronę środowiska przed degradacją i zachowanie zasobów naturalnych. Projekty powinny spełniać założenia zrównoważonego rozwoju, ponieważ jest to ważne w kontekście zapobiegania i łagodzenia zmian klimatu. Jednak koncepcja zrównoważonego rozwoju to teraz nie tylko zmniejszenie negatywnego oddziaływania gospodarek na środowisko. Obecnie wiąże się przede wszystkim z trzema istotnymi czynnikami rozwoju takimi jak poszanowanie środowiska, postęp społeczny oraz wzrost gospodarczy.
Jakie warunki musi spełniać działalność, aby móc określić ją terminem zrównoważonej ekonomicznie?
Działalność zrównoważona ekonomicznie spełnia przynamniej jeden z przedstawionych 6 celów środowiskowych:
- łagodzenie zmian klimatu (unikanie / redukcja emisji gazów cieplarnianych lub zwiększenie pochłaniania gazów cieplarnianych),
- adaptacja do zmian klimatu (ograniczenie lub zapobieganie niekorzystnemu wpływowi na klimat),
- zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich,
- przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym (ponowne wykorzystanie i recykling zasobów),
- zapobieganie zanieczyszczeniu i kontrola zanieczyszczenia,
- ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów.
Kierunek GOZ
Gospodarka o obiegu zamkniętym bazuje na przejściu z liniowych procesów wytwarzania w procesy cyrkularne. Podstawą założeń takiej gospodarki jest możliwe maksymalne wykorzystanie zasobów zużytych (recykling) przy jednoczesnym zwiększaniu efektywności wykorzystywanych zasobów pierwotnych. Dzięki rozwiązaniom takiego systemu wraz z oszczędzaniem zasobów pierwotnych minimalizują się ilości odpadów. Co za tym idzie, zasoby przekierowywane z powrotem do produkcji nie tylko ograniczają ilość odpadów, ale również zmniejszają uzależnienie od niepewnych dostaw tym samym wzmacniając konkurencyjność gospodarki i jej odporność.
Europejski Zielony Ład (Green Deal)
Założenia Europejskiego Zielonego Ładu sprowadzają się do sprawiedliwej transformacji gospodarki jako nowoczesnej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej. Głównym celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej w zakresie emisji gazów cieplarnianych do 2050 roku. Będzie to możliwe dzięki odpowiedniemu dostosowaniu budżetu UE do celów zielonej transformacji.
Na czym skupia się Europejski Zielony Ład?
- Gospodarka o obiegu zamkniętym w przemyśle;
- Redukcja emisji CO2;
- Czysta, przystępna cenowo i bezpieczna energia (wykorzystanie OZE);
- Ochrona i odbudowa ekosystemów i bioróżnorodności;
- Przyjazny dla środowiska system żywnościowy (ograniczanie chemicznych pestycydów, antybiotyków i sztucznych nawozów);
- Nietoksyczne środowisko (ograniczanie emisji gazów odlotowych, ścieków czy substancji chemicznych);
- Zrównoważona mobilność (biopaliwa, transport napędzany elektrycznie, ograniczanie emisji gazów cieplarnianych);
- Energooszczędność i zasobooszczędność budowli.
Przedsiębiorcy otrzymają w tym wypadku fundusze UE na inwestycje w technologie przyjazne dla środowiska, innowacje przemysłowe, wprowadzenie czystych form transportu, obniżenie emisyjności czy efektywność energetyczną budynków.
Wybrane cele polityki spójności
| Cel 1: Bardziej konkurencyjna i inteligentna Europa – 11 784 mln EURO | |
| Większa produktywność polskiej gospodarki. Wsparcie przeznaczone jest na prowadzenie badań, wdrażanie innowacji oraz implementowanie nowoczesnych technologii. Co możesz dofinansować? Inwestycje w cyfryzację, projekty B+R czy rozwój innowacyjnych rozwiązań. | |
| Cel 2: Bardziej przyjazna dla środowiska niskoemisyjna Europa – 20 536 mln EURO | |
| Bardziej Zielona Europa to kolejny cel polityki spójności, na który określono największy budżet. Na co wsparcie -> na obszar efektywności energetycznej, produkcję energii z OZE, zrównoważoną gospodarkę wodno-ściekową czy gospodarkę o obiegu zamkniętym. | |
| Cel 3: Lepiej połączona Europa – 17 558 mln EURO | |
| Transformacja cyfrowa i niskoemisyjny transport stanowią priorytet celu 3. Finansowane będą działania dotyczące obszaru infrastruktury sieci TEN-T, cyfryzacji i integracji transportu czy rozwoju sieci szerokopasmowych. | |
| Cel 6: Sprawiedliwa Transformacja – 4 234 mln EURO | |
| Celem jest łagodzenie skutków prowadzenia transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu. Na wsparcie będą mogli liczyć m.in. przedsiębiorcy z sektora MŚP realizujący projekty prowadzące do dywersyfikacji gospodarczej. Zakłada się finansowanie tworzenia nowych miejsc pracy w sektorach innych niż górnictwo i energetyka konwencjonalna czy podnoszenie umiejętności i przekwalifikowywanie pracowników. |
Umowa Partnerstwa na lata 2021-2027 w ramach obszaru polityki spójności zakłada wiele programów przeznaczonych na realizację poszczególnych celów.
Dotacje na zielone innowacje dla przedsiębiorców
FEnIKS – Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko
| Program FEnIKS to kompleksowe wsparcie dla przedsiębiorców, którego główną tematyką są dotacje na poprawę warunków rozwoju kraju poprzez budowę infrastruktury technicznej i społecznej zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju. Budżet programu wynosi ponad 24 mld EURO. FEnIKS wspiera projekty efektywności energetycznej, gospodarki wodno-ściekowej, GOZ, ochrony przyrody i zielonej infrastruktury, rozwoju OZE, transportu miejskiego czy systemu ochrony zdrowia. Przykład projektów: Poprawa efektywności energetycznej (wraz z instalacją OZE) w dużych przedsiębiorstwach oraz w średnich przedsiębiorstwach, Budowa nowych, rozbudowa lub modernizacja istniejących instalacji w zakresie zdolności do realizacji procesów odzysku, w tym recyklingu odpadów pochodzenia komunalnego, jak również odpadów przemysłowych i handlowych o podobnych właściwościach do odpadów komunalnych. |
FENG – moduł Zazielenienie przedsiębiorstw i kredyt ekologiczny
| Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki to program, który w ramach priorytetu I obejmuje Wsparcie dla przedsiębiorców. W tym dostępna będzie tzw. Ścieżka SMART czyli modułowe wsparcie przedsiębiorstw. W ofercie dostępny jest moduł Zazielenienie przedsiębiorstw obejmujący dotacje na ekoprojektowanie czy przeprowadzenie oceny śladu środowiskowego produktu. Ponadto w FENG-u znajduje się również osobny priorytet przeznaczony na zieloną transformację, który ma przyczynić się do zwiększania efektywności energetycznej i ograniczania emisji gazów cieplarnianych, a także do rozwoju inteligentnych systemów i sieci energetycznych. W przypadku tego priorytetu instrumentem finansowania jest kredyt ekologiczny. |
FEPW – Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej
| W programie FEPW przedsiębiorcy otrzymają kompleksowe wsparcie na zielone inwestycje w zakresie priorytetu I Przedsiębiorczość i innowacje. Wówczas dostępne będzie dofinansowanie według działania Gospodarka o obiegu zamkniętym w MŚP. Dodatkowo na zieloną transformację przeznaczony jest także priorytet II Energia i klimat zakładający projekty dla dużych przedsiębiorców związane z dystrybucją energii. |
KPO – Krajowy Plan Odbudowy
| W KPO na ochronie środowiska skupiają się następujące priorytety: – Odporność i konkurencyjność gospodarki. – Zielona energia i zmniejszenie energochłonności. – Transformacja cyfrowa. Na cele adaptacji ekologicznej, w tym adaptacji do zmian klimatu i ochrony bioróżnorodności ma zostać przeznaczone co najmniej 37% środków. KPO zakłada wsparcie inwestycyjne jak i doradcze również w OZE. Ponadto wsparcie dla MŚP będzie opierało się na finansowaniu projektów firm poszkodowanych w ramach kryzysu jak i tych, które chcą inwestować w zielone technologie. Działania dla przedsiębiorstw obejmują: – inwestycje dla przedsiębiorstw w produkty, usługi i kompetencje pracowników oraz kadry związane z dywersyfikacją działalności (m.in. sektor HoReCA), – inwestycje dla przedsiębiorstw w produkty, usługi i kompetencje pracowników oraz kadry związane z wprowadzaniem zielonych rozwiązań, – inwestycje związane ze skracaniem łańcucha dostaw w przetwórstwie rolno-spożywczym, – transformację strukturalną (Przemysł 4.0, GOZ). |
Program LIFE
| Program LIFE kierowany jest zarówno do przedsiębiorców, podmiotów publicznych jak i organizacji pozarządowych. Zorientowany jest na wspieranie działań na rzecz środowiska i klimatu. Program LIFE 2021-2027 jest podzielony na 4 podprogramy: 1. Przyroda i bioróżnorodność biologiczna. 2. Gospodarka o obiegu zamkniętym i jakość życia. 3. Łagodzenie zmian klimatu i przystosowanie się do niej. 4. Przejście na czystą energię. Zachęcamy do przeczytania artykułu – Czym jest program LIFE? |
Jak widać przedsiębiorcy będą mogli liczyć na ogromne wsparcie w zakresie zielonych projektów. Z innych programów wsparcia dostępne będą także nabory do wniosków od Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) w zakresie inwestycji w obszarze środowiska i efektywności energetycznej. Dodatkowo przedsiębiorcy mogą liczyć również na Fundusz Innowacyjny wspierający innowacje w obszarze czystej energii i w przemyśle oraz Fundusz Modernizacyjny wspierający efektywność energetyczną i OZE.
![[Aktualizacja] Dotacje dla HoReCa 2024 – wsparcie dla hotelarstwa, gastronomii, turystyki, sportu i kultury](https://www.sekwencja.eu/wp-content/uploads/2024/04/horeca-428x240.png)
