Spis treści

• Nowa perspektywa LIFE 2021-2027
• Kto i na co może złożyć wniosek o dofinansowanie?
• Granty na Eurogranty, czyli jak dofinansować przygotowanie wniosku do programu LIFE
• Wyzwania związane z aplikowaniem do programu LIFE

Unijny program LIFE jest w pełni poświęcony współfinansowaniu projektów oraz przedsięwzięć z dziedziny ochrony środowiska i klimatu. Jego celem jest wspieranie powstawania oraz transformacji gospodarki w kierunku równowagi, energooszczędności, odnawialnych źródeł energii, neutralności względem klimatu i odporności na zmiany klimatyczne. Działania wspierane odnoszą się do szerokorozumianego zagadnienia, jakim jest ochrona środowiska. Dotacje unijne przyznawane są między innymi na ochronę, odbudowę i poprawę jakości środowiska, w tym wody, gleby i powietrza. Program jest zarządzany centralnie przez Komisję Europejską, co wiąże się z pewnymi różnicami w procesie aplikacji względem programów krajowych.

Nowa perspektywa LIFE 2021-2027

Od zeszłego roku w życie weszła nowa perspektywa LIFE 2021-2027. Pośród najważniejszych zmian można zaobserwować zwiększenie alokacji (środków przeznaczonych na dofinansowanie projektów) o 2 mld EUR względem poprzedniej perspektywy LIFE 2014-2020. Obecnie budżet programu na lata 2021-2027 wynosi 5,432 mld EUR, z czego na działania na rzecz środowiska przewidziano 3,488 mld EUR a na rzecz klimatu – 1,944 mld EUR.

W LIFE 2021-2027 wprowadzone zostały również zmiany dotyczące struktury programu. Podobnie jak w poprzedniej perspektywie wyróżnione zostały 2 obszary podlegające dofinansowaniu, jednak posiadają one teraz jedynie 2 podprogramy (w poprzedniej perspektywie posiadały po 3).

1. obszar „środowisko”, który obejmuje:
   • podprogram „Przyroda i różnorodność biologiczna” (2,143 mld EUR);
   • podprogram „Gospodarka o obiegu zamkniętym i jakość życia” (1,345 mld EUR);

2. obszar „działania na rzecz klimatu”, który obejmuje:
   • podprogram „Łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej” (0,947 mld EUR);
   • podprogram „Przejście na czystą energię” (0,997 mld EUR).

Kto i na co może złożyć wniosek o dofinansowanie?

Wnioski o dofinansowanie mogą zostać złożone przez osoby prawne zarejestrowane w dowolnym kraju członkowskim Unii Europejskiej. Dotyczy to między innymi przedsiębiorstw, organizacji pozarządowych czy też instytucji publicznych. Poziom dofinansowania o jaki mogą ubiegać się wnioskodawcy wynosi nawet do 60% wartości kosztów kwalifikowalnych, a w przypadku projektów przyrodniczych do 75%. Przez projekty przyrodnicze należy rozumieć projekty służące gatunkom i siedliskom priorytetowym/zagrożonym. Dodatkowo polscy wnioskodawcy mogą ubiegać się o współfinansowanie swojego projektu ze środków krajowych NFOŚiGW. Pozwoli im to uzyskać dofinansowanie nawet na poziomie 95% kosztów kwalifikowalnych.

Na jakie przedsięwzięcia można uzyskać dotacje? Ochrona środowiska lub klimatu, podobnie jak w poprzedniej perspektywie, to główne założenia programu LIFE. Przykłady takich przedsięwzięć (za Portalem Funduszy Europejskich):

• innowacyjne projekty z zakresu ochrony środowiska – testujące nowe rozwiązania dla środowiska lub dotyczące zmian klimatycznych,
• projekty z zakresu czynnej ochrony przyrody, z zastosowaniem sprawdzonych i najbardziej efektywnych finansowo praktyk,
• duże projekty i kampanie informacyjne służące wspieraniu polityki w zakresie ochrony środowiska i ochrony klimatu oraz poprawie świadomości społeczeństwa w tym zakresie.

Wnioski o dofinansowanie należy złożyć elektronicznie po wcześniejszej rejestracji w portalu Funding & Tennders. Do każdego z naborów przypisany jest szereg dokumentów, z którymi trzeba się zapoznać, aby poprawnie przygotować swoją aplikację, lub załączyć do wniosku. Wśród nich są dokumenty takie jak: wzór wniosku, obowiązkowe załączniki, przewodnik przybliżający zasady aplikacji i oceny wniosków itd.

Ostateczne terminy składania wniosków w naborach organizowanych w 2022 r.:

1. Podprogramy dot. Gospodarki o obiegu zamkniętym i jakości życia, Przyrody i różnorodności biologicznej oraz Łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej – projekty tradycyjne (SAP) – 4 października 2022 r. (procedura jednoetapowa, tylko pełny wniosek)
2. Podprogram Przejście na czystą energię – LIFE Action Grants – 16 listopada 2022 r.
3. Projekty strategiczne (SIP i SNAP):
   • 8 września 2022 r. – termin złożenia fiszki projektowej; g. 17.00
   • 30 marca 2023 r. – termin złożenia pełnego wniosku; g. 17.00
4. Projekty wsparcia technicznego (TA) dotyczące przygotowania projektów strategicznych (SIP i SNAP)
   • 8 września 2022 r.

Spośród wyżej wymienionych działań, projekty tradycyjne (SAP) są szczególnie dedykowane przedsiębiorcom. Podprogramy w ramach, których można ubiegać się o dofinansowanie to Gospodarka o obiegu zamkniętym i jakość życia, Przyroda i różnorodność biologiczna oraz Łagodzenie zmian klimatu i przystosowanie się do nich. Czas na złożenie wniosków w ramach naboru dotyczącego projektów tradycyjnych powoli się kończy. Działania te będą jednak kontynuowane w kolejnych latach. Stąd już wkrótce można oczekiwać ogłoszenia nowych naborów dla 2023 r., o czym będziemy informować na bieżąco.

Granty na Eurogranty, czyli jak dofinansować przygotowanie wniosku do programu LIFE

W poprzedniej perspektywie w ramach programu POIR można było ubiegać się o dofinansowanie kosztów przygotowania dokumentów do programu LIFE oraz poszukiwania partnerów do realizacji projektu. Obecna perspektywa zakłada podobne rozwiązanie. Tym razem w programie FENG (2021 – 2027), będącym następcą POIR, przewidziano wspieranie aplikowania do programów Unii Europejskiej zarządzanych centralnie typu Horyzont Europa czy właśnie LIFE. Dofinansowanie będzie można przeznaczyć m.in. na sfinansowanie kosztów usługi doradczej przygotowującej do złożenia projektu do programu LIFE czy kosztów tłumaczenia dokumentacji aplikacyjnej składnej do KE.

Wyzwania związane z aplikowaniem do programu LIFE

Samo złożenie wniosku oraz przygotowanie projektu nie gwarantuje uzyskania dofinansowania. Składając wniosek należy mieć na uwadze czynniki, które mogą utrudnić proces aplikacji i sprawić przedsiębiorcy pewne trudności. Między innymi należy uwzględnić sporą konkurencję, która może zmniejszyć szanse przedsiębiorstwa na uzyskanie dofinansowania. Warto również posiadać wiedzę na temat dedykowanego środowiska IT wykorzystywanego w procesie aplikacji oraz dokumentacji programowej, aby wiedzieć gdzie szukać istotnych informacji oraz jak odpowiednio wypełnić wniosek i załączniki. W wielu przypadkach wnioski odrzucane są ze względu na ich błędne wypełnienie, są niewystarczająco ambitne lub też zbyt ryzykowne.

Ogrom dokumentów oraz przepisów, które należy uwzględnić przy składaniu wniosku, może stanowić wyzwanie dla przedsiębiorców ubiegających się o dofinansowanie. Dotyczy to zwłaszcza programów zarządzanych centralnie przez Komisję Europejską, jak program LIFE, w których cała dokumentacja musi zostać złożona w języku angielskim. W takiej sytuacji warto zwrócić się o pomoc do specjalistów. Nasza firma od lat zajmuje się pozyskiwaniem dofinansowań, zarówno z programów europejskich jak i krajowych. Świadczymy usługi na każdym etapie ubiegania się o dotację oraz na etapie realizacji i rozliczania projektu. Skorzystanie ze wsparcia specjalistów zniweluje wyzwania związane z aplikacją do programu i pozwoli płynnie przejść przez cały proces od przygotowania wniosku, przez podpisanie umowy po rozliczenie wydatków.