Spis treści

• Dotacja warunkowa – co to takiego?
• Skąd się wzięła nowa forma finansowania, gdzie będzie obowiązywać?
• Najważniejsze założenia dotacji warunkowej
• Dotacja warunkowa – dobra czy zła zmiana dla przedsiębiorców?

Dotychczas przedsiębiorstwa mogły korzystać z bezzwrotnych (dotacje) oraz zwrotnych form dofinansowania (preferencyjnie oprocentowane pożyczki). W latach 2021-2027 dostępna będzie jeszcze trzecia opcja tj. dotacja warunkowa. W jakich wypadkach będzie można skorzystać z tej formy dofinansowania i czy jest ona korzystna dla przedsiębiorców? Odpowiedzi udzielamy w artykule.

Dotacja warunkowa – co to takiego?

Dotacja warunkowa stanowi jedną z form wsparcia dotacyjnego wynikającą z artykułu 57 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego 2021/60. W Rozporządzeniu dotacja warunkowa zdefiniowana została jako „kategoria dotacji, której zwrot jest uzależniony od spełnienia określonych warunków”. Dotacja warunkowa podlega częściowemu lub pełnemu zwrotowi zgodnie z dokumentem określającym warunki wsparcia. Zasady zwrotu dotacji zostaną szczegółowo określone w umowie o dofinansowanie.

Skąd się wzięła nowa forma finansowania, gdzie będzie obowiązywać?

Komisja Europejska dąży do tego, aby ograniczyć zakres stosowania bezzwrotnych form dofinansowania tylko do obszarów, gdzie jest to absolutnie niezbędne. Stąd też koncepcja dotacji warunkowej łączącej elementy klasycznych dotacji oraz instrumentów zwrotnych. W przestrzeni publicznej można się spotkać z opiniami, że w nowej perspektywie finansowej dostępne będą głównie zwrotne formy finansowania. Dementujemy – w najbliższych latach przedsiębiorcy wciąż będą mogli korzystać z dotacji – bezzwrotne finansowanie przewidziano w obszarach m.in. : B+R (prowadzenie prac i rozwój infrastruktury badawczej), internacjonalizacji, cyfryzacji, usług B+R oraz proinnowacyjnych czy inkubacji startupów. Natomiast wdrożenie wyników prac B+R na rynek będzie realizowane w formie częściowo zwrotnej tj. wspomnianej wyżej dotacji warunkowej. Dotacja warunkowa będzie przede wszystkim obowiązywać w module wdrożeniowym w projektach modułowych w ramach Ścieżki SMART w programie FENG (więcej na temat Ścieżki SMART przeczytasz tutaj) . Również w programach realizowanych na szczeblu regionalnym przewiduje się finansowanie wdrażania wyników B+R na rynek w formie dotacji warunkowej.

Najważniejsze założenia dotacji warunkowej

Ostateczna forma instrumentu dotacji warunkowej nie została jeszcze opracowana. Zaprezentowane tutaj informacje zostały przygotowane w oparciu o dokument Koncepcja instrumentu „dotacja warunkowa” w module wdrożeniowym dla MŚP i dużych przedsiębiorstw opublikowanym przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Dokument ten podlegał konsultacjom społecznym (różne zainteresowane podmioty mogły zgłaszać swoje uwagi) stąd też jego finalna wersja będzie znana dopiero w momencie uruchomienia programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). Start konkursów z program FENG zapowiedziano na I kwartał 2023 r. warto więc już teraz zapoznać się kluczowymi założeniami nowego instrumentu, jakim będzie dotacja warunkowa.

Dotacja warunkowa zakłada podział kwoty dofinansowania na dwie części:

1. część bezzwrotną – klasyczna dotacja, czyli kwota niepodlegająca zwrotowi.
2. część zwrotną (DZ) – część dofinansowania, która podlega zwrotowi – w części lub w całości – po zaistnieniu określonych warunków.

Wyjściowe proporcje części zwrotnej i bezzwrotnej będą uzależnione od wielkości przedsiębiorstwa i przedstawiają się jak w tabeli poniżej.

Brzmi dość enigmatycznie? Już wyjaśniamy jak to będzie działać w praktyce. O tym ile dofinansowania przedsiębiorca będzie musiał zwrócić decydować będzie opłacalność projektu, a to będzie podlegać weryfikacji po 4 latach od zakończenia jego realizacji. W projektach, które będą cechować się wysoką opłacalnością do zwrotu będzie niewiele tj. 5-10% części zwrotnej. Jak jednak rozumieć wysoką opłacalność? Opłacalność będzie mierzona wskaźnikiem „R” na projekcie, obliczanym wg wzoru:

R= (P/DZ*100%)-100%

P – suma przychodów (przychody netto) wygenerowanych przez projekt w związku z realizacją modułu „Wdrożenie innowacji” w okresie 4 lat od zakończenia realizacji projektu

DZ – część zwrotna dotacji

Wskaźnik „R” odzwierciedla relację wielkości przychodów wygenerowanych przez projekt do nakładów (przyznanej dotacji warunkowej). Wraz ze wzrostem tego współczynnika zmniejszać się będzie poziom zwrotu warunkowej części dofinansowania.

W dokumencie przygotowanym przez Ministerstwo zaproponowano przyjęcie następujących progów dla wskaźnika „R”:

Dla MŚP:

• wskaźnik „R” poniżej 20% – beneficjent oddaje całość części zwrotnej dotacji warunkowej
• wskaźnik „R” większy lub równy 20% i mniejszy od 40% – beneficjent oddaje 35% części zwrotnej dotacji warunkowej
• wskaźnik „R” większy lub równy 40% i mniejszy od 60% – beneficjent oddaje 30% części zwrotnej dotacji warunkowej
• wskaźnik „R” większy lub równy 60% i mniejszy od 80% – beneficjent oddaje 25 % części zwrotnej dotacji warunkowej
• wskaźnik „R” większy lub równy 80% i mniejszy od 90% – beneficjent oddaje 20% części zwrotnej dotacji warunkowej
• wskaźnik „R” większy lub równy 90% i mniejszy od 100% – beneficjent oddaje 10% części zwrotnej dotacji warunkowej
• wskaźnik „R” większy lub równy 100% – beneficjent oddaje 5% części zwrotnej dotacji warunkowej.

Dla dużych przedsiębiorstw:

• wskaźnik „R” poniżej 20% – beneficjent oddaje całość części zwrotnej dotacji warunkowej
• wskaźnik „R” większy lub równy 20% i mniejszy od 40% – beneficjent oddaje 35% części zwrotnej dotacji warunkowej
• wskaźnik „R” większy lub równy 40% i mniejszy od 60% – beneficjent oddaje 30% części zwrotnej dotacji warunkowej
• wskaźnik „R” większy lub równy 60% i mniejszy od 80% – beneficjent oddaje 25 % części zwrotnej dotacji warunkowej
• wskaźnik „R” większy lub równy 80% i mniejszy od 100% – beneficjent oddaje 20% części zwrotnej dotacji warunkowej
• wskaźnik „R” większy lub równy 100% – beneficjent oddaje 10% części zwrotnej dotacji warunkowej

Najlepiej dotację warunkową będzie zrozumieć na konkretnym przykładzie.

Firma z branży spożywczej z województwa podkarpackiego, mająca status małego przedsiębiorstwa, opracowała innowacyjną technologię produkcji analogów (roślinnych zamienników) ryb.  Prace B+R zrealizowała we własnym zakresie, potrzebuje sfinansować koszty przeprowadzenia prac budowalnych oraz zakupu wyposażenia technologicznego celem uruchomienia produkcji analogów. Koszty planowanej inwestycji oszacowana na 15 mln zł. Decydując się na realizację modułu wdrożeniowego z programu FENG firma mogłaby liczyć na 10,5 mln zł dofinansowania w podziale na następujące części:

• 5,25 mln zł bezzwrotnej dotacji warunkowej (15 mln kosztów * 70% dofinansowania zgodnie z mapą pomocy regionalnej*50% – zgodnie z tabelą powyżej tyle wynosi część bezzwrotna dotacji dla mikro i małych przedsiębiorstw)
• 5,25 mln zł zwrotnej dotacji warunkowej, której ostateczna wysokość będzie uzależniona od wskaźnika „R”. Rozważmy tutaj tylko dwa skrajne warianty:
  • W najbardziej optymistycznym wariancie tj. przy założeniu, że „R” wyniesie 100%, czyli projekt wygeneruje 10,5 mln zł przychodów dotacja warunkowa wyniesie w zaokrągleniu 4,99 mln zł tj. firma będzie musiała zwrócić jedynie 5% części zwrotnej (262,5 tys. zł). Łączne dofinansowanie (cz. zwrotna + cz. bezzwrotna) wyniosłoby ponad 10 mln zł.
  • W najbardziej pesymistycznym wariancie tj. przy założeniu, że „R” wyniesie poniżej 20%, czyli projekt wygeneruje jedynie 6,2 mln przychodów –  do zwrotu będzie cała część zwrotna tj. 5,25 mln zł.

Dotacja warunkowa – dobra czy zła zmiana dla przedsiębiorców?

Po stronie plusów można na pewno zapisać dostęp dużych przedsiębiorstw do finansowania projektów o charakterze inwestycyjnym. W kończącej się właśnie perspektywie finansowej 2014-2020 konkursy zorientowane na wdrażanie wyników prac B+R i wprowadzanie innowacyjnych produktów/usług na rynek (takie jak Kredyt na innowacje technologiczne czy Badania na rynek) były dedykowane wyłącznie firmom należącym do sektora MŚP. Minusem dotacji warunkowej jest na pewno fakt, że MŚP będą musiały finansować wdrożenie w większym stopniu ze środków własnych. O tym jak duży okaże się ostatecznie ich wkład będzie decydować opłacalność finansowa projektu. Przedsięwzięcia o wysokiej opłacalności wciąż będą mogły liczyć na atrakcyjne warunki finansowania, znacznie lepsze niż w przypadku alternatywnego rozwiązania w postaci kredytu zaciągniętego w bankach komercyjnych. Gdy projekt wygeneruje niższe przychody niż zakładano, przedsiębiorcy nie muszą obawiać się, że będą musieli zwrócić jednorazowo znaczną kwotę – na wniosek przedsiębiorcy zwrot środków może zostać rozłożony na raty.

Chciałbyś pozyskać środki na projekty inwestycyjne? Zastanawiasz się czy dotacja warunkowa będzie dla Ciebie korzystna? Zostaw do siebie dane kontaktowe, a przeprowadzimy bezpłatną analizę Twojego pomysłu i symulację opłacalności.