Rosnący potencjał polskich startupów – wnioski płynące z raportu „Luki w ekosystemie startupowym”
Problem polskich startupów
Polskie startupy od dłuższego czasu borykają się z negatywnymi efektami luki finansowej. Trudności z pozyskaniem środków finansowych w zasadzie stanowią największą barierę rozwojową dla startupów. Problemy z dostępem do pieniędzy są szczególnie dotkliwe w początkowych fazach rozwoju startupów, gdy nie mają one jeszcze ugruntowanej pozycji na rynku i nie posiadają wielu klientów.
Luka finansowa
Z raportu Fundacji Startup Poland wynika, że luka kapitałowa w Polsce wynosi kilkaset miliardów złotych. W normalnych warunkach gospodarczych luka finansowa występuje w momencie, gdy powstaje więcej projektów niż jest dostępnego kapitału by je sfinansować. Obecnie jednak gospodarka znajduje się w dosyć trudnej sytuacji i nawet bardzo dobre projekty mogą nie zostać sfinansowane.
Branże, w których brakuje pieniędzy
W ramach raportu Fundacji Startup Poland przeprowadzono ankietę wśród 300 startupów. Zapytano ich właścicieli jakie branże ich zdaniem są najbardziej niedofinansowane. Z badań tych wynika, że za najbardziej niedofinansowaną uznawana jest branża edukacyjna. Kolejnymi silnie niedofinansowanymi branżami są GreenTech/CleanTech (16%), hardware (16%), AgroTech (16%), MedTech (14%), przemysł 4.0 (12%) oraz life science (12%).
Czego jeszcze brakuje?
Poza oczywistym deficytem kapitału, polskim startupom brakuje również koniecznej wiedzy i doświadczenia. W takich przypadkach bardzo pomocne mogą okazać się różnego rodzaju programy akceleracyjne lub fundusze VC i anioły biznesu, którzy oprócz kapitału wnoszą swoją wiedzę, doświadczenie oraz znajomość uwarunkowań rynkowych. W przypadku funduszy VC, jak i aniołów biznesu przedsiębiorcy często obawiają się jednak utraty kontroli nad własną firmą, ceną za dostarczony kapitał są bowiem udziały lub akcje firmy. Dodatkowo zdarza się, że fundusze VC wprowadzają do umów inwestycyjnych rygorystyczne zapisy mające chronić ich interesy (uprawnienie kontrolne, kary finansowe itp.).Takie obawy, choć niepozbawione podstaw, nie zawsze są uzasadnione. Kluczową kwestią jest dogłębne przeanalizowanie zapisów umowy inwestycyjnej i wynegocjowanie dogodnych warunków. Programy akceleracyjne natomiast zdaniem ankietowanych są idealne dla początkujących founderów startupowych.
Rozwiązania problemu
Zdaniem ekspertów najlepszym wyjściem z obecnej sytuacji byłoby uzupełnienie rynku prywatnego pieniędzmi publicznymi oraz dbanie o wysoki poziom programów akceleracyjnych. Zabezpieczenie w postaci kapitału publicznego jest bardzo korzystne dla startupów i wzmacnia ich pozycję w trakcie poszukiwania nowych inwestorów. Korzyści płynące ze wsparcia i rozwoju startupów zauważalne są również w gospodarce. Napędzają one rozwój i innowacje, stymulują przedsiębiorczość w kraju, a także zapewniają nowe miejsca pracy zarówno w samym ekosystemie startupowym, jak i w powiązanych sektorach.
Programy dotacyjne dla startupów
Finansowanie startupów okazuje się być sporym wyzwaniem, szczególnie w ostatnich latach. Przyczyniają się do tego niewystarczająca ilość programów akceleracyjnych, niższa tolerancja ryzyka inwestorów oraz duża konkurencja na rynku. Prowadzonych jest jednak wiele programów wspierających rozwój startupów. W poprzedniej perspektywie finansowej konkursy dla startupów dostępne były przede wszystkim w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia. W nowej perspektywie (2021-2027), która zostanie uruchomiona w przeciągu najbliższych miesięcy – przewidziano kompleksowe wsparcie dla startupów. Początkujący przedsiębiorcy będą mogli się ubiegać o środki z programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW), jak i programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). W FEPW kontynuowane będą działania znane z poprzednich lat jak Platformy startowe dla nowych pomysłów (wsparcie eksperckie obejmujące m.in. mentoring, obsługę podatkową i księgową czy specjalistyczne usługi doradcze dopasowane do specyfiki pomysłu) czy Rozwój startupów w Polsce Wschodniej (wsparcie inwestycyjne na rozwój działalności). Opcje dla innowacyjnych spółek typu start-up/scal-up w formie programów rozwojowych o charakterze akceleracyjnym czy finansowania kapitałowego innowacyjnych spółek będą również dostępne w programie FENG. Dokładne daty uruchomienia naborów nie są jeszcze znane. Wszelkie nowe informacje dotyczące konkursów oraz startu naborów będą pojawiać się na naszej stronie. Polecamy również śledzić dostępne możliwości dofinansowania za pośrednictwem naszej wyszukiwarki dotacji, gdzie korzystając z opcji filtrowania można wyszukać konkursy adresowane stricte do startupów.