Polskie firmy a innowacja

W 2021 r. innowacje w firmach były o wiele częstszym zjawiskiem niż w poprzednich latach. Z IV edycji badań przeprowadzonych przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pt. „Monitoring innowacyjności polskich przedsiębiorstw” wynika, że aż 79,6% firm działających w Polsce w 2021 r. było aktywnych innowacyjnie. Wartość ta jest ponad dwukrotnie wyższa w porównaniu do poprzedniej edycji, w której odsetek przedsiębiorstw podejmujących działania innowacyjne wynosił 34,7%.

Motywacje przedsiębiorców

Ankietowani przedsiębiorcy zapytani o ich motywację do podjęcia innowacyjnych działań w swoich firmach deklarowali, że w głównej mierze kierowali się potrzebami klienta oraz koniecznością podążania za nowymi trendami w celu utrzymania konkurencyjności na rynku. Dodatkowo 90,8% ankietowanych przedsiębiorców przyznało, że innowacje te przyczyniły się do rozwoju ich firm. Innymi benefitami często wymienianymi przez przedsiębiorców były podniesienie jakości produktów i usług (83,6%) oraz zwiększenie wydajności pracy w firmie (83,4%).

Perspektywy i bariery dla innowacji

Najczęściej wskazywanymi przez przedsiębiorców barierami dla innowacji były duże trudności administracyjne (77,9%) oraz kwestie finansowe (72,2%). Dodatkowe bariery stanowiły problemy z pozyskaniem wykwalifikowanych pracowników, brak czasu oraz skomplikowane i nieprzejrzyste przepisy prawne. Przyczyniły się one do nieskutecznych lub zaniechanych inwestycji. W 2021 r. odsetek takich inwestycji wyniósł 5,6%.

Źrodła finansowania – dotacje na innowacje

W 2021 r. większość przedsiębiorstw finansowała działalność innowacyjną z własnych środków, spora część firm korzystała jednak z zewnętrznych źródeł finansowania. Popularne były zwłaszcza dotacje na innowacje. Duże zainteresowanie dotacjami wynika z bezzwrotnego charakteru wsparcia oraz atrakcyjnych warunków finansowania, zwłaszcza w przypadku mikro i małych firm intensywność dofinansowania jest bardzo atrakcyjna tj. nawet do 80% (w przypadku korzystania z premii za szerokie rozpowszechnianie). Z badań PARP wynika, że 45,9% ankietowanych przedsiębiorstw zdecydowała się na dotacje unijne. Innowacje mogą być dofinansowane z funduszy unijnych za pośrednictwem wielu programów i konkursów. Flagowymi działaniami, które wspierały opracowanie i wdrażanie innowacji w polskich przedsiębiorstwach w perspektywie 2014-2020 były konkursy organizowane w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (POIR) takie jak: Szybka ścieżka (1.1.1), Badania na rynek (3.2.1) czy Kredyt na innowacje technologiczne (3.2.2).

W nowej perspektywie finansowej (2021-2027) położono jeszcze większy nacisk na innowacje. W nowych konkursach przewidziano wsparcie modułowe, co oznacza, że możliwe będzie jednoczesne pozyskanie dotacji na innowacje (np. prowadzenie prac B+R, inwestycje w infrastrukturę B+R), jak i sfinansowanie innych potrzeb firm związanych np. z cyfryzacją, promocją nowych produktów na zagranicznych rynkach czy doskonaleniem kompetencji pracowników. W FENG, czyli następcy POIR, przewidziano kontynuację znanych z poprzedniej perspektywy programów, jak choćby wspomniany wyżej Kredyt na innowacje technologiczne (nabór już w I kw. 2023 r.), jak i uruchomienie zupełnie nowych opcji np. w postaci Kredytu na innowacje ekologiczne. Co warte podkreślenia dotacje na innowacje będą mogły również stać się udziałem dużych przedsiębiorców. W części działań finansowanych z FENG dopuszczono bowiem udział przedsiębiorstw należących do kategorii small mid-caps i mid-caps. O uruchomieniu nowych naborów będziemy informować na bieżąco.